Eenzaamheid en darmen, hebben ze invloed op elkaar?
Wat is eenzaamheid? Iedereen voelt zich wel eens eenzaam, vaak verdwijnt dit weer als je weer lekkerder in je vel zit. Het wordt een probleem als het langer duurt. Dan kan je in een negatieve spiraal terecht komen.
Eenzaam zijn is niet hetzelfde als alleen zijn. Eenzaamheid is een subjectieve ervaring. De een kan prima alleen zijn terwijl de ander het ervaart als eenzaamheid. Het gemis aan goede, regelmatige sociale relaties met familie, vrienden en kennissen.
De afgelopen tijd hebben wij allemaal minder contactmomenten gehad. In de media lezen wij dat jongeren en ouderen er behoorlijke problemen mee hebben.
Het is immers noodzakelijk om contacten te hebben, wij zijn sociale wezens.
Hersenonderzoekers ontdekten dat eenzaamheid zeer doet. Niet bij wijze van spreken, maar letterlijk: uit onderzoek blijkt dat het pijncentrum in het brein oplicht. Dit is waarom eenzame mensen ook vaak onder pijn lijden.
We weten inmiddels dat eenzaamheid bovendien stress geeft. En dat kun je meten. Hoe eenzamer je bent, hoe meer stresshormonen in je bloed circuleren.
Onderzoek toont aan dat eenzaamheid fysieke uitwerking heeft: eenzaamheid kan, net als stress, een negatieve invloed hebben op het immuunsysteem. Met een lage weerstand ben je vatbaarder voor infecties.
Dat darmen en brein met elkaar te maken hebben, is door steeds meer onderzoeken bevestigd. In onze darmen zit ons immuunsysteem. De darmbacteriën hebben invloed op onze hersenen, en daarmee ook op ons gedrag. Daarom wordt hier niet alleen onderzoek naar gedaan door microbiologen, maar door wetenschappers uit andere velden, zoals neurowetenschappers en psychologen.
De darmen hebben een eigen zenuwstelsel, die met een zenuw verbonden is met de hersenen. Die zenuw is de meest directe verbinding tussen de darm en hersenen, en wordt daardoor gezien als één van de belangrijkste routes in de conversatie tussen darmbacteriën en het brein. De zenuw staat niet direct in contact met de darmbacteriën – want die zitten veilig opgeborgen in de binnenkant van de darm, achter de darmwand – maar de signaalstoffen die de bacteriën uitscheiden hebben wel invloed op de zenuw. Zo produceren de bacterie-families Lactobacillus en Bifidobacterium kleine hoeveelheden van de signaalstof GABA, die in de hersenen angst en depressie tegengaan.
Ook ons eigen afweersysteem doet mee aan de conversatie tussen darmbacteriën en het brein. Als de bacteriegroei in de darm toch uit de hand loopt, of als er iets mis is met de darmwand, kan de darm gaan ‘lekken’. Bacteriën of deeltjes van bacteriën komen door de darmwand heen, de bloedvaten in. Dit veroorzaakt een chronische ontsteking in het hele lichaam. Uit onderzoek blijkt dat mensen met depressie vaak een meer doorlaatbare darmwand hebben dan gezonde mensen en meer ontstekingsstoffen in hun bloed. Veel stress draagt ook bij aan een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand. Daarnaast zijn de darmbacteriën ook nog eens heel belangrijk voor de ontwikkeling van het immuunsysteem.
Bij deze studie van de University of California San Diego School of Medicine waren 187 deelnemers in de leeftijd van 28 tot 97 jaar betrokken. De onderzoeken hadden betrekking op eenzaamheid, wijsheid, mededogen, sociale steun en sociale betrokkenheid voltooiden.
De onderzoekers ontdekten dat lagere niveaus van eenzaamheid en hogere niveaus van wijsheid, mededogen, sociale steun en betrokkenheid verband hielden met een grotere fylogenetische rijkdom en diversiteit van het darmmicrobioom.
De relatie tussen eenzaamheid en microbiële diversiteit was vooral sterk bij oudere volwassenen, wat suggereert dat oudere volwassenen mogelijk bijzonder gevoelig zijn voor gezondheidsgerelateerde gevolgen van eenzaamheid. Aan de andere kant kunnen sociale steun, mededogen en wijsheid bescherming bieden tegen eenzaamheid gerelateerde instabiliteit van het darmmicrobioom, zo concludeerden de onderzoekers.
Kortom: eenzaamheid kan leiden tot veranderingen in het darmmicrobioom of, omgekeerd, veranderingen in het darmmilieu kunnen een persoon vatbaar maken voor eenzaamheid.
Laten we daarom maar snel weer zorgen dat contact de normaalste zaak van de wereld is en kijk eens om naar mensen waarvan je zou kunnen vermoeden dat zij eenzaam zijn.
Wees lief en laten we vooral samen zorgen voor elkaar!